Seyhan ÖZTÜRK

Cihan YILMAZ

Yapay fiyat ya da yapay piyasa oluşturma olarak da ifade edilen muhasebe manipülasyonu; finansal bilgi kullanıcılarının işletmenin finansal durumu ve faaliyet sonuçları üzerindeki algılarını etkilemeye yönelik olarak yapılmaktadır. Bu durumda en önemli finansal bilgi kullanıcısı olan yatırımcılar, manipülasyonun en önemli hedefi durumunda kalmaktadır. Yöneticiler, muhasebe manipülasyonu ile yatırımcıların zihinlerinde iyimser bir “kar beklentisi” yaratmayı amaçlamaktadır. Öte yandan finansal sıkıntı; işletmelerin nakit akışının mevcut yükümlülüklerini karşılama konusunda yetersiz olması durumunu anlatmaktadır. Bu kavram son aşaması iflas olmak üzere; işletmeleri çeşitli olumsuzluklara sürükleyen bir süreci ifade etmektedir. Dolayısıyla birçok olumsuzluklara sebebiyet veren bu durumların tahminine yönelik modellerin geliştirilmesi işletmelerin zamanında önlem alabilmesine ve önünü görmesine olanak sağlayacağından, büyük önem arz etmektedir. Bu noktada muhasebe bazlı manipülasyon tahmin modellerinden Beneish M skoru; finansal sıkıntı tahmin modellerinden Altman Z skoru ele alınmıştır. Bu çerçevede yapılan çalışmada amaç; BİST Gelişen İşletmeler Piyasası’nda işlem gören 17 şirket bağlamında; Altman Z-Skoru ile Beneish M-Skoru arasındaki ilişkinin varlığını tespit etmektir. Hizmet sektöründe faaliyet gösteren şirketlerin finansal tablolarından elde edilen ikincil verilerin, Altman tarafından geliştirilen model için uygun olmadığı düşünülerek Gelişen İşletmeler Piyasası’nda işlem gören 5 şirket bu nedenden ötürü analize dâhil edilmemiş ve toplam 12 şirketin temel finansal tabloları yardımıyla analiz gerçekleştirilmiştir. Bu amaç doğrultusunda yapılan uygulama sonucu; elde edilen verilere göre; finansal sıkıntı ve muhasebe manipülasyonu arasında güçlü bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler: manipülasyon, muhasebe manipülasyonu, finansal sıkıntı, iflas, beneish m skoru, altman z skoru