Aysen ARDA

Yahya FİDAN

Son yıllarda örgütsel davranışlarla ilgili yapılan araştırmalarda bazı verimsiz davranışlar dikkat çekmektedir. Bunlardan biri olan sanal kaytarma, internetin iş dışında başka amaçlarla kullanılarak işten kaytarmak ve verimsizliğe neden olmaktadır.  Teknolojinin tüm faydalarının yanında sanal kaytarma gibi olumsuz yanları da söz konusu olmaktadır. Araştırma kapsamında verimsiz kabul edilen diğer davranış örgütsel kayıtsızlık ise, çeşitli nedenlerle çalışanların örgüt ile bağlarının zayıflamasını ve kopma noktasına gelmesini ifade eder.

Çalışmanın amacı, kişilik boyutlarından dışadönüklük ve sorumluluk, etik değerlerin örgütsel ceza algısı ile sanal kaytarma ve örgütsel kayıtsızlığı ne ölçüde etkilediğini ortaya koymaktır. Sanal kaytarmaya ve örgütsel kayıtsızlığa her türden iş ortamında rastlanabilmektedir. Araştırmada İstanbul’da görev yapan öğretmenler örneklem birimi olarak seçilmiştir. İstanbul’da yer alan okullar arasından tesadüfi olarak seçilmiş olan öğretmenlerden anket yoluyla veriler toplanmıştır.

Araştırma kapsamında kişilik özellikleri olarak ele alınan dışa dönüklük ve sorumluluk ile etik değerlerin, sanal kaytarma ve örgütsel kayıtsızlık ile arasındaki ilişkide örgütsel ceza algısının aracılık rolü incelenmiştir. Araştırma ilişkisel tarama modelinde tasarlanmıştır.  Çalışma kapsamında betimsel istatistiksel analizler, korelasyon analizi ve yapısal eşitlik modellemesi kullanılmıştır. Analizler neticesinde sanal kaytarma ve örgütsel kayıtsızlık üzerinde dışadönüklük, sorumluluk ve etik değerlerin olumsuz yönde anlamlı etkilerinin olduğu görülmüştür. Bunun yanında sorumluluk ve etik değerler ile örgütsel kayıtsızlık arasındaki ilişkide örgütsel ceza algısının kısmi aracı rolü olduğu tespit edilmiştir.

Yapılan literatür taraması sonucu konu ile ilgili çalışmaların sınırlı sayıda ve içerikte olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Sanal kaytarma, örgütsel kayıtsızlık, etik değerler, kişilik, örgütsel ceza algısı.