M. ALİ SAĞLAM
Siyasal, sosyal ve iktisadi alanda cinsler arası eşitliği savunan feminist kuram esas öznesi olan kadının eşitlenme çabasını konu edinen bir içerik oluşturmayı çabalar. Feminist kuram toplumsal cinsiyetin ekonomi politik ile bütünleşen başlıca konu başlıkları olan üretken olan/olmayan emek piyasası, ev içi/dışı emek, cinsiyete dayalı ücret eşitsizliği, iş bölümünün cinsiyet temelli örgütlenmesi gibi konuları kuramın bünyesinde gelişen akımlar üzerinden ele almaktadır. Feminist akımlar bu konuları gelmiş oldukları ideolojik perspektiflerden ayrışmadan sorunsallaştırmışlardır. Kendi içinde farklılaşan feminist akımlar bu çalışmada dörde indirilerek söz konusu tematiklere bakışları irdelenmiştir.
Doğal haklar doktrini üzerinden kadın öznesini sorunsallaştıran liberal feminist kuramcılar toplumsal cinsiyet eşitsizliğini kapitalizm içi tartışma konusu yapmaktadırlar. Buna karşılık Marksist feministler ise tarihsel materyalist bakış açısıyla yabancılaşma, iş bölümü, sınıf temelli sömürü biçimleri üzerinden irdeleyerek sosyalist bir dünya önerisi ile feminist kurama katkıda bulunmuşlardır. Patriyarkal sistemi tartışmanın merkezine koyan radikal feministler her türden eşitsizliğin bundan kaynaklandığını ve çözümün patriyarkal sistemin ortadan kaldırılması olarak görmüşlerdir. Buna karşın hem kapitalist sistem hem de patriyarkal sisteminin toplumsal cinsiyet eşitsizliğine yol açtığını öneren ikili sistem kuramcıları ise çözüm önerisini bu iki sistemin değiştirilmesi üzerine kurgulamışlardır.
Çalışmanın temel amacı farklı feminist akımların toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin politik ekonomideki görünümlerine nasıl bir perspektif ile baktıklarını açığa çıkarmaktır. Çalışma bunu gerçekleştirirken politik ekonominin temel konularından olan emek piyasası, cinsiyete dayalı ücret eşitsizliği, ev içi ve dışı emek süreçleri, cinsiyete dayalı iş bölümü gibi feminist iktisadın öncelikli konularına dört feminist akımın nasıl bir bakış açısıyla yaklaştıklarını açığa çıkarmayı hedefler. Bu bağlamda kuramcıların metinlerinin analizi üzerinden ve esas olarak ikili sistem kuramcılarının önerisinden hareketle bir çerçeve oluşturulmaya çalışılmıştır.
Anahtar kelimeler: Feminist İktisat, liberal feminizm, Marksist feminizm, Patriyarkal
