Melek AKYÜREK

İnsanoğlu çeşitli ifade araçlarıyla kendileri ve yaşadıkları dünyaları hakkında anlama ve anlamlandırma faaliyetlerinde bulunur. Bu araçlardan birisi de hiç kuşkusuz edebiyattır. Edebiyat alanındaki her eserde insanoğluna ait en az bir unsurun varlığı kuşku götürmez bir gerçekliktir. Edebî metinlerde işlenmiş öğelerin bulunması, değerlendirilmesi ve geleceğe aktarılması insanlık adına önemli bir görevdir. Bilindiği üzere Türkler, tarihin farklı dönemlerinde farklı yazı sistemlerini kullanmışlardır. Bunlardan birisi de en uzun süre kullanılan Arap yazı sistemidir. Arap harflerinin Türkçe ifadelerle hayat bulduğu nice edebî eser ve metin bulunmaktadır. Bunların büyük çoğunluğu da Osmanlı dönemine aittir. Türk edebiyatının uzun bir dönemini kapsayan Klâsik Türk (Divan) Edebiyatı’nın önemli kaynakları arasında bulunan mecmualar, yazıldıkları dönemlere ait nice kodlar barındırdıkları gibi geleceğe dair nice mesajlar taşımaktadır. Mecmualar, antoloji mahiyeti taşıyan eserlerdir. Bu eserler, dönemin zevklerini, anlayışlarını, şairlerin dolayısıyla halkın eğilimlerini ve varlığa bakış açılarını barındırması açısından önemlidir. Mecmualar, edebiyat tarihi kaynaklarında adına rastlanmayan veya şiir örnekleri bulunmayan birçok şaire ulaşma imkânı sunar. Birçok şairin, şiirlerini barındıran divanlarında olmayan veya daha sonra yazdıkları şiirleri bulunabilir. Şairlerin, varlığı bilinmekle birlikte şiirlerini topladığı bir eseri halen gün yüzüne çıkmamış da olabilir. Veyahut divanını tertip ettikten sonra da şiir yazmış, yazdığı şiirler tertip ettiği divan nüshasına girmemiş de olabilir. Ömrü yetmediği ya da başka nedenlerle şiirlerinin dışarıda kalmış olma ihtimali de bulunmaktadır. Şiir mecmuaları, bugün divanlarına ulaşılamayan veya divan tertip etme fırsatı bulamayan şairler için de önemli kaynaklar arasındadır. Bu çalışmanın amacı, Erzurum Atatürk Üniversitesi Merkez Kütüphanesi Seyfettin Özege Yazma Eser Bölümünde bulunan ASL 625 Mec 83 Kayıt Numaralı Türkçe mecmuanın incelenmesi ve değerlendirilmesidir. Derleyeni Kâsımî mahlaslı bir şair olduğu için esere tarafımızdan “Kâsımî Mecmuası” adı verilmiştir. Yapılan tüm değerlendirmelerden sonra mecmuada adı belirtilen şairler ve hangi nazım biçimi ile şiir yazdıkları bir tabloda belirtilecektir.

Anahtar Kelimeler: Mecmua, Türkçe Şiir Mecmuları, Türkçe Yazmalar, Türk Şiiri, Kâsımî Mecmuası