Ramazan UYKUR

Bu makalede Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi, envanterinde kayıtlı bulunan ve Salâhaddîn Eyyûbî tarafından Nesîbin (Nusaybin)’de 578 (1183) yılında basılmış bakır bir sikke incelenmiştir. Sikkenin ön yüzünde cepheden verilmiş Bizans kıyafetli ve Sasani tarzı üç uçlu kral tacı takmış büst bulunmaktadır. Büstün yüz özellikleri ise ay yüzlü, çekik badem gözlü Selçuklu üslubundadır. Sikkenin arka yüzünde özellikle bir yazıt dikkat çekmektedir. Salâhaddîn bu yazıtta “Yûsuf bin Eyyûb Muhyî devlete Emîrü’l-Mü’minîn” gibi iddialı bir unvan kullanmıştır. İslam devletini yaşatan anlamlarına gelen ifade 566 (1170) yılında son Fatımi halifesi el-Azad’ı tahttan indirdiğinde, Salâhaddîn’e bizzat Abbasi halifesi elMüstedî tarafından verilmiştir. Araştırma sonucunda Sasani ve Bizans kralları tarzında sikke kullanımının Salâhaddîn Eyyûbî ile başlamadığı, Arapların ve Artuklu Türkmenlerinin özellikle Roma ve Bizans üslubunda sikkeleri uzun yıllar kullandıkları görülmüştür. Bütün bulgular ortaya konduğunda ise araştırmanın sonunda söz konusu sikkenin nadir bir örnek olduğu anlaşılmış ve sikkenin değeri daha da artmıştır.

Anahtar Kelimeler: Salâhaddîn, Eyyûbîler, Sasani, sikke, Nesîbin (Nusaybin)